Wat zijn de voordelen en risico’s van een blokstroom contract?

Wat is een blokstroomcontract precies?

Een blokstroomcontract is een overeenkomst met de netbeheerder waarin wordt vastgelegd dat jouw bedrijf alleen in bepaalde tijdsblokken transportrecht heeft op het elektriciteitsnet. Binnen die uren kun je volledig gebruikmaken van je aansluiting; daarbuiten niet of slechts beperkt. Dit type contract wordt vooral ingezet bij netcongestie, om de schaarse capaciteit te verdelen.

Bedrijven kunnen zo eerder worden aangesloten of uitbreiden, mits ze hun verbruik plannen binnen de beschikbare blokuren. In feite deel je de capaciteit met andere gebruikers die in een ander tijdsblok actief zijn.

Waarom kiezen bedrijven voor blokstroom?

De voornaamste reden: toegang krijgen tot het net. Waar standaardcapaciteit niet beschikbaar is, kan blokstroom uitkomst bieden. Daarnaast past het in de bredere trend naar flexibel en datagedreven energiemanagement.

• Toegang tot het net: je kunt groeien of elektrificeren ondanks congestie.
• Lagere transportkosten: door beperking van uren betaal je minder voor capaciteit.
• Stimulans voor efficiëntie: bedrijven optimaliseren processen om beter binnen blokuren te passen.
• Duurzaam imago: je draagt bij aan een beter benut netwerk en minder verspilling.

Volgens TenneT helpt blokstroom om pieken af te vlakken en netuitbreiding uit te stellen zonder economische groei te belemmeren.

Wat zijn de financiële voordelen van blokstroom?

Een blokstroomcontract kan directe én indirecte financiële voordelen opleveren. De besparing is afhankelijk van de sector, het type verbruik en de flexibiliteit in de planning.

• Lagere vaste transporttarieven: je betaalt alleen voor gegarandeerde blokuren.
• Korting op aansluitkosten: sommige netbeheerders bieden lagere tarieven bij blokstroomtoepassing.
• Sneller rendement bij elektrificatie: wie eerder kan aansluiten, profiteert eerder van lagere energiekosten per eenheid productie.

Volgens berekeningen van Energeia kan de gemiddelde besparing bij goed afgestemd gebruik oplopen tot 15–25% op jaarlijkse netkosten. De winst hangt wel sterk af van de mate van naleving.

Wat zijn de risico’s van blokstroom?

De belangrijkste keerzijde van blokstroom is dat het verbruik buiten de afgesproken uren wordt beperkt of beboet. Zonder automatisering kan dat leiden tot productieverlies of extra kosten.

• Boeterisico: overschrijding van blokuren kan directe financiële sancties opleveren.
• Operationeel risico: processen moeten kunnen pauzeren of verschuiven naar blokuren.
• Afhankelijkheid van planning: menselijke fouten of onvoorziene situaties kunnen leiden tot overtreding.
• Beperktere flexibiliteit: onverwachte productiepieken kunnen niet altijd worden opgevangen.

Volgens Enexis is goede monitoring een voorwaarde: zonder realtime inzicht is het vrijwel onmogelijk om de blokgrenzen te respecteren. Hier komt slimme technologie in beeld.

Hoe helpt technologie om risico’s te beperken?

Een slim EMS (energiemanagementsysteem) voorkomt overschrijding door realtime te meten en automatisch te sturen. Zodra het systeem ziet dat een blokuur eindigt, verlaagt het vermogen van machines, laadpunten of installaties. Het kan ook verbruik vooraf inplannen binnen de beschikbare blokken.

• Realtime sturing: EMS past automatisch vermogen aan binnen blokuren.
• Voorspelling: het systeem herkent patronen en voorspelt verbruik vooraf.
• Datalogging: transparante registratie voor audits en rapportages aan de netbeheerder.
• Combinatie met batterijopslag: energie bufferen om buiten blokuren eigen stroom te gebruiken.

Op die manier wordt blokstroom niet alleen uitvoerbaar, maar ook rendabel. Bedrijven die EMS-technologie inzetten, kunnen hun capaciteit tot 30% efficiënter benutten volgens RVO.

Hoe verhoudt blokstroom zich tot andere oplossingen?

Blokstroom staat niet op zichzelf. Het is één van meerdere instrumenten binnen congestiemanagement. Afhankelijk van je situatie kunnen alternatieven beter passen. Hieronder een overzicht van gangbare opties en hun kenmerken:

• CapaciteitsBeperkend Contract (CBC):
  Voordelen: structurele korting, meer vrijheid in uren.
  Nadelen: permanente vermogenslimiet, geen tijdsflexibiliteit.
• Non-firm aansluiting:
  Voordelen: goedkope toegang bij beperkte beschikbaarheid.
  Nadelen: netbeheerder mag tijdelijk transport weigeren.
• Blokstroomcontract:
  Voordelen: duidelijkheid over tijden, voorspelbare planning.
  Nadelen: beperkte uren, vereist nauwkeurige sturing.

Voor veel bedrijven is blokstroom de gulden middenweg: meer zekerheid dan een non-firm aansluiting, maar flexibeler dan een vaste CBC-limiet.

Welke partijen bieden ondersteuning bij blokstroom?

Verschillende leveranciers helpen bedrijven om blokstroom in de praktijk toe te passen of te combineren met slimme aansturing. Enkele voorbeelden:

• Flexcity (Voltalia)
  Voordelen: ervaren partij in vraagrespons en flexibiliteit; goed in marktkoppeling.
  Nadelen: minder gericht op kleinschalige blokstroomtoepassing.
• Spectral Energy
  Voordelen: pionier in lokale netten en energy hubs.
  Nadelen: complex bij enkelvoudige aansluiting.
• gridX
  Voordelen: API-platform voor automatisering van laad- en productieprofielen.
  Nadelen: technische integratie vereist ontwikkelcapaciteit.
• Zympler
  Voordelen: plug-and-play EMS dat blokuren automatisch bewaakt en verbruik optimaliseert zonder dure integraties.

Hoe kan ik blokstroom aanvragen?

Je kunt blokstroom aanvragen via je netbeheerder. Op blokstroom.nl vind je een per netbeheerder hoe je kunt aanmelden voor blokstroom.

Conclusie: blokstroom vraagt slim plannen en slimme technologie

Blokstroomcontracten maken groei mogelijk in gebieden waar het net vol is, maar vereisen precisie. De voordelen — lagere kosten, snellere aansluiting, beter benut netwerk — wegen alleen op tegen de risico’s als je realtime inzicht hebt. Met een slim EMS benut je de blokuren maximaal, vermijd je boetes en houd je controle over je productieplanning.